Józef Goldszmit, urodzony w 1844 roku w Hrubieszowie, był znaczącą postacią w dziejach Polski, szczególnie w kontekście polsko-żydowskim. Zmarł 26 kwietnia 1896 roku. Był publicystą oraz warszawskim adwokatem, co sprawiło, że pozostawił po sobie istotny wkład w życie społeczne i kulturalne ówczesnej Warszawy.
Józef Goldszmit był także ojcem Janusza Korczaka, znanego z niezwykłej pracy z dziećmi, którego prawdziwe imię to Henryk Goldszmit. Dodatkowo był bratem Jakuba Goldszmita, co podkreśla jego miejsce w rodzinie o istotnym wpływie na społeczeństwo. Więcej informacji o Januszu Korczaku można znaleźć pod tym linkiem: Janusza Korczaka (Henryka Goldszmita).
Życiorys
Józef Goldszmit przyszedł na świat w Hrubieszowie, jako syn Hersza Goldszmita, który był lekarzem i zagorzałym zwolennikiem Haskali, czyli ruchu oświecenia żydowskiego, oraz Chany z domu Rajs. Swoje pierwsze kroki edukacyjne stawiał w liceum w Lublinie, a następnie kontynuował naukę w Szkole Głównej Warszawskiej, która później zmieniła nazwę na Cesarski Uniwersytet Warszawski. Ukończył studia w 1870 roku, otrzymując tytuł magistra na podstawie pracy, która ukazała się drukiem w kolejnym roku.
W czasie studiów, Józef aktywnie publikował w prasie, w tym w „Izraelicie”, gdzie pisał korespondencje oraz życiorysy wybitnych Izraelitów. Jego zainteresowania obejmowały również potrzebę świeckiego szkolnictwa żydowskiego oraz historię narodu żydowskiego w diasporze. W tym okresie wydał osobno „Wizerunki wsławionych Żydów. I. Sir Moses Montefiore” w 1867 roku, dedykowane swojemu ojcu, oraz drugą część zatytułowaną „Achilles Fould” w 1869 roku. Ponadto, w 1868 roku opublikował „Córkę handlarza. Obrazek z czasów ostatniej epidemii w Warszawie”, dedykowany matce.
W latach 1871-1874 Józef był na aplikacji sądowej w Lublinie, po czym osiedlił się w Kaliszu. 27 maja 1874 roku ożenił się z Cecylią Gębicką. Para zamieszkała na stałe w Warszawie, przy ulicy Podwale 46. Józef rozpoczął swoją karierę jako niższej rangi adwokat, tzw. patron, w trybunale cywilnym. Później, jako adwokat przysięgły, przyjmował sprawy w swoim mieszkaniu przy ul. Bielańskiej 18, gdzie rozpoczęła się historia jego rodziny.
Warto zaznaczyć, że w 1878 lub 1879 roku na świat przyszedł jego syn, Henryk Goldszmit, znany później jako Janusz Korczak. Józef mieszkał także przy Miodowej 15 w latach 1883-1885 oraz Miodowej 19 w 1886 roku, a następnie przy placu Krasińskich 3 w latach 1888-1890. W latach 1891-1894 mieszkał z rodziną przy ul. Świętojerskiej 28.
W tym okresie zaczęły pojawiać się problemy zdrowotne Józefa. W 1892 roku przeszedł kurację w Nałęczowie i, niestety, kilkakrotnie był hospitalizowany w zakładach dla osób z zaburzeniami psychicznymi. Z powodu pogarszającego się stanu zdrowia i trudności finansowych, rodzina musiała wielokrotnie się przeprowadzać, m.in. do mieszkań na Leszno 18 w 1885 roku oraz na Nowosenatorską 6 w 1896 roku.
Józef Goldszmit zmarł 26 kwietnia 1896 roku. Jego ostatnie miejsce spoczynku znajduje się w alei głównej cmentarza żydowskiego przy ulicy Gęsiej, obecnie znanej jako Okopowa, w Warszawie (kwatera 71, rząd 2).
Przypisy
- Józef Goldszmit, Jakub Goldszmit O prawo do szacunku. Wybór pism w opracowaniu Bożeny Wojnowskiej przy współpracy Marleny Sęczek. Warszawa IBL 2017 r.
- Cmentarze m. st. Warszawy. Cmentarze żydowskie. Warszawa: Rokart, 2003 r. ISBN 83-916419-3-7.
- Grób Józefa Goldszmita w bazie danych Cmentarza Żydowskiego przy ul. Okopowej w Warszawie.
- Wykład prawa rozwodowego podług ustaw mojżeszowo-talmudycznych z ogólnym poglądem na ich rozwój i uwzględnieniem przepisów obowiązujących, http://bc.wbp.lublin.pl/dlibra/docmetadata?id=3372&from=pubindex&dirids=28&lp=3355.
Pozostali ludzie w kategorii "Prawo i sprawiedliwość":
Jerzy Wachowski | Rajmund Stanisław Kamiński | Wiesław KozielewiczOceń: Józef Goldszmit