Roman Bojarczuk, urodzony 3 marca 1912 roku w Hrubieszowie, miał niezwykle bogate życie, które zapisało się na kartach polskiej historii. Zmarł 16 lutego 1996 roku w Sanoku, pozostawiając po sobie ważny ślad w wielu dziedzinach.
Był nie tylko polskim oficerem, ale również urzędnikiem, sędzią i adwokatem. Jego zaangażowanie w działania społecznikowskie oraz praca na rzecz lokalnych społeczności przyczyniły się do sporego uznania w jego regionie.
Jego wielostronne umiejętności oraz działalność na rzecz społeczeństwa czynią go postacią, która zasługuje na szczególne miejsce w pamięci historycznej.
Życiorys
Roman Bojarczuk urodził się 3 marca 1912 roku w Hrubieszowie w rodzinie Teodora oraz Marii z domu Garbarczyk, obydwoje wyznania rzymskokatolickiego. Swoje pierwsze kroki w edukacji stawiał w szkole powszechnej w Sławęcinie. W 1933 roku zakończył edukację w Państwowym Gimnazjum Koedukacyjnym im. Stanisława Staszica w Hrubieszowie, zdając przy tym egzamin dojrzałości. Następnie zdecydował się kontynuować naukę na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie w czerwcu 1939 roku uzyskał tytuł magistra praw.
Podczas studiów Bojarczuk zaliczył również dwa semestry na Wydziale Studium Migracyjno-Kolonialnego Wolnej Wszechnicy Polskiej. W latach 1933–1934 odbył służbę wojskową w Wołyńskiej Szkole Podchorążych Rezerwy Artylerii i w 1937 roku uzyskał stopień podporucznika rezerwy artylerii. W obliczu nadchodzącego konfliktu zbrojnego w sierpniu 1939 roku został zmobilizowany do 27 pułku artylerii lekkiej, wchodzącego w skład 27 Dywizji Piechoty operującej w ramach Armii „Pomorze”. Po wybuchu II wojny światowej, na początku września, przejął funkcję dowódcy I baterii swojego pułku, z którym uczestniczył w zaciętych walkach w Bydgoszczy, a następnie nad Bzurą oraz w Puszczy Kampinoskiej.
W trakcie walk pod Warszawą Roman Bojarczuk został wzięty do niewoli przez wojska niemieckie. Od 20 września 1939 roku przebywał w obozach jenieckich, konkretne w oflagach VII B Eichstätt, a od czerwca 1940 roku w VII A Murnau. W tym ostatnim obozie, jako działacz ludowy, organizował wykłady na temat socjologii wsi dla współosadzonych. W dniu 29 kwietnia 1945 roku odzyskał wolność, a we wrześniu tego samego roku, po sześciu latach nieobecności, wrócił do Polski.
W dniu 18 grudnia 1945 roku został aplikantem sądowym w Sądzie Apelacyjnym w Lublinie, a 10 listopada 1949 roku zdał egzamin sędziowski we Wrocławiu. Od 1948 roku pracował jako referendarz w Wydziale Administracyjnym Urzędu Wojewódzkiego we Wrocławiu. Pracował także przez trzy lata jako ławnik w Sądzie Pracy, a w tym samym czasie pełnił szereg funkcji doradczych w kancelarii prezydenta Wrocławia.
Decyzją Ministra Sprawiedliwości z 15 września 1950 roku, Bojarczuk został zwolniony z konieczności odbycia aplikacji oraz zdania egzaminu adwokackiego. Formalnie wszedł na listę adwokatów 17 listopada 1950 roku. W międzyczasie przeniósł się do Sanoka, gdzie kontynuował swoją karierę prawniczą. W 1953 roku figurował na liście obrońców wojskowych, a także ponownie od 19 grudnia 1972 roku do 6 stycznia 1984 roku. Po osiągnięciu 70. roku życia przeszedł na emeryturę.
W okresie PRL-u Bojarczuk był aktywny w Zespole Adwokackim nr 1 w Sanoku, który znajdował się pod adresem Plac Rewolucji Październikowej 12. Jako długoletni działacz ruchu ludowego, działał w organizacjach politycznych przed 1939 rokiem oraz po 1945 roku w Zjednoczonym Stronnictwie Ludowym. W 1956 roku został wybrany członkiem obwodowej komisji wyborczej nr 2 w Sanoku. W kolejnych latach pełnił funkcję radnego Powiatowej Rady Narodowej, a po reformie w 1972 roku został radnym Miejskiej Rady Narodowej, gdzie zajmował stanowiska w różnych komisjach.
Pod koniec swojego życia Bojarczuk działał w Polskim Stronnictwie Ludowym i był przewodniczącym Komisji Rewizyjnej koła miejskiego PSL w Sanoku. Ponadto, brał aktywny udział w pracach Zrzeszenia Prawników Polskich oraz Związku Inwalidów Wojennych RP, uczestnicząc w organizacjach kombatanckich i stowarzyszeniach społecznych, w tym w ZBoWiD. W 1966 roku pełnił funkcję rzecznika sądu koleżeńskiego w oddziale ZBoWiD w Sanoku, z kolei w latach 70. i 80. piastował różne stanowiska w tym stowarzyszeniu, a także w Polskim Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów.
Dnia 3 października 1946 roku, w kościele Przemienienia Pańskiego w Sanoku, Roman ożenił się z Ludmiłą Marią, córką Józefa Trznadla. Z tego małżeństwa miał dzieci. Zmarł 16 lutego 1996 roku w Sanoku i został pochowany na Cmentarzu Centralnym w Sanoku. Jego brat Stanisław, również inżynier, poślubił siostrę swojej żony, Celinę.
Ordery i odznaczenia
Roman Bojarczuk, jako postać szczególnie istotna w historii, został uhonorowany szeregiem odznaczeń, które świadczą o jego zasługach i wkładzie w rozwój kraju.
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany w 1977 roku,
- Złoty Krzyż Zasługi,
- Medal „Za udział w wojnie obronnej 1939”, otrzymany w 1982 roku,
- Srebrny Medal „Zasłużonym na Polu Chwały”,
- Medal 30-lecia Polski Ludowej, nadany w 1975 roku,
- Medal 40-lecia Polski Ludowej, przyznany w 1985 roku,
- Medal Zwycięstwa i Wolności 1945,
- Odznaka „Za zasługi dla województwa krośnieńskiego”, przyznana w 1986 roku,
- Odznaka „Zasłużony dla Sanoka”, nadana w 1989 roku,
- wpis do Złotej Księgi ZBoWiD w Sanoku, dokonany w 1989 roku,
- wiele innych odznaczeń.
Przypisy
- Józef Ząbkiewicz. Uroczystość Dnia Inwalidy w Sanoku. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 13 (484), s. 2, 01.05.1989 r.
- Józef Ząbkiewicz. Dzień zwycięstwa – dzień kombatanta. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 15 (486), s. 2, 20.05.1989 r.
- Józef Ząbkiewicz. Z obchodów Dnia Seniora. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 33 (468), s. 2, 20.11.1988 r.
- Bogumiła Koszela. Dzień Seniora '86. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 34 (397), s. 5, 01.12.1986 r.
- Ważne dla emerytów i rencistów. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 11 (410), s. 6, 10.04.1987 r.
- Andrzej Brygidyn. Na frontach II wojny światowej. Wierność do końca – dewizą żołnierzy Września (II). Roman Bojarczuk. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 12 (246), s. 5, 10-20 września 1982 r.
- Andrzej Brygidyn. Na frontach II wojny światowej. Wierność do końca – dewizą żołnierzy Września (III). Roman Bojarczuk. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 13 (247), s. 6, 20-30 września 1982 r.
- Józef Ząbkiewicz. Dzień Seniora '85. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 31 (358), s. 3, 11.11.1985 r.
- Obwieszczenie o wynikach wyborów do rad narodowych w województwie rzeszowskim. „Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie”. Nr 7, s. 109, 30.06.1965 r.
- W 30 rocznicę września i 25 wyzwolenia Sanoka. Antywojenny wiec – wręczenie sztandaru dla koła ZBoWiD. „Nowiny”. Nr 234, s. 2, 07.09.1969 r.
- Stachowicz 2008, s. 156.
- Stachowicz 2008, s. 218.
- Stachowicz 2008, s. 227, 229.
- Stachowicz 2008, s. 238.
- Stachowicz 2008, s. 255, 256, 262, 278.
- Stachowicz 2008, s. 282.
- Stanisław Gacek. Wspomnienie o Romanie Bojarczuku (1912–1996). „Tygodnik Sanocki”. Nr 14 (230), s. 6, 05.04.1996 r.
- Podziękowania. „Tygodnik Sanocki”. Nr 9 (225), s. 2, 01.03.1996 r.
- Księga wtóropisów aktów małżeńskich za lata 1936-1945. T. „K”. Cz. II. Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 92.
- Zając 2000, s. 9.
- ZBoWiD 1986, s. 90.
- ZBoWiD 1986, s. 117.
- ZBoWiD 1986, s. 150.
- ZBoWiD 1986, s. 182.
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Jerzy Masłowski (polityk) | Stanisław Misztal (polityk) | Dariusz Pawłoś | Marek Poznański | Josef Almogi | Leszek Lackorzyński | Tomasz Zając (samorządowiec) | Marek Ciesielczuk | Stanisław Dobrzański (minister) | Arkadiusz BratkowskiOceń: Roman Bojarczuk