Andrzej Mieczysław Frydrychewicz, urodzony 13 marca 1932 roku w Hrubieszowie, to wybitna postać w polskim przemyśle lotniczym. Jako inżynier w znaczący sposób przyczynił się do rozwoju wielu projektów lotniczych. Jego prace obejmują konstrukcję popularnych samolotów, takich jak PZL-104 Wilga, PZL-106 Kruk oraz PZL-130 Orlik.
Frydrychewicz nie tylko wprowadził innowacje w projektowaniu, ale także pozwolił na wzrost potencjału polskiego przemysłu lotniczego. Jego osiągnięcia są świadectwem talentu oraz pasji do inżynierii lotniczej, które z pewnością wpłynęły na rozwój tej dziedziny w Polsce.
Życiorys
Andrzej Frydrychewicz, syn Tomasza oraz Wandy z Rapczyńskich, był osobą aktywnie angażującą się w działania harcerskie w okresie drugiej wojny światowej. Po zakończeniu konfliktu zbrojnego, w Sokołowie Podlaskim, ukończył szkołę podstawową i kontynuował naukę w Gimnazjum Ojców Salezjanów, które obecnie nosi nazwę Salezjańskie Liceum Ogólnokształcące im. Henryka Sienkiewicza. Ze względu na zbyt dużą bliskość matki do kleru katolickiego, szkoła zasugerowała mu przeniesienie się w inne miejsce. Tak też uczynił, wybierając Liceum Lotnicze w Warszawie przy ul. Hożej 88, gdzie zdobijając maturę w 1953 roku, otworzył sobie drzwi do dalszej kariery.
Jako absolwent zdobywający diplom Przodownika Nauki i Pracy Społecznej mógł bez trudności zostać przyjęty na Wydział Lotniczy Politechniki Warszawskiej, uzyskując tytuł magistra inżyniera lotnictwa w 1958 roku, pod opieką promotora, profesora Franciszka Misztala.
W 1959 roku rozpoczął prace w Biurze Konstrukcyjnym OKP-2 Ośrodka Konstrukcji Lotniczych WSK-Okęcie, gdzie włączył się w projektowanie samolotu komunikacyjnego PZL MD-12. W tym samym biurze, pracował nad wstępnym projektem jednosilnikowego samolotu transportowego KS-1, typu STOL. Od 1960 roku, Frydrychewicz był częścią zespołu pod przewodnictwem Ryszarda Orłowskiego, który zajmował się projektem samolotu wielozadaniowego PZL-104 Wilga. Od 1962 roku stał się jednym z kluczowych konstruktorów Wilgi, a w 1963 roku zespół zaprezentował nową wersję samolotu, Wilga-2 oraz jej wariant eksportowy, Wilga C. Udało mu się dostosować konstrukcję do licencyjnego silnika AI-14R, co zaowocowało oblataniem PZL-104 Wilga 3 31 grudnia 1965 roku.
PZL-104 stał się etalonem dla produkcji seryjnej wersji Wilga 35, która uzyskała status oblatanej 29 czerwca 1967 roku. W 1979 roku Frydrychewicz brał udział w tworzeniu Wilgi-80. Jego zespół zaproponował także gruntowną modernizację samolotu PZL-101 Gawron, co doprowadziło do powstania nowej generacji maszyn rolniczych, oznaczonej jako PZL-101M „Kruk 63”. Były to jedne z licznych koncepcji projektowych, takich jak PZL-106 „Kruk 65” i PZL M-14, jednak żadna z nich nie doczekała się realizacji ze względu na przyczyny polityczne oraz wpływ ZSRR na polski przemysł lotniczy.
W 1971 roku jego zespół został przeniesiony do Instytutu Lotnictwa, gdzie zaproponowano budowę średniego samolotu rolniczego, PZL-106 Kruk, który zyskał akceptację i był realizowany. Frydrychewicz zaprojektował także Latające Laboratorium Lala-1 na bazie An-2, uzbrojone w silniki AI-25 i AI-9 do badania możliwości napędu odrzutowego w agrolotnictwie. W kolejnych latach prowadził ważne prace nad Krukiem, a także nad aparaturą do agrolotnictwa. W tym czasie zrealizował projekt wstępny samolotu akrobacyjnego Harnaś, który jednak nie wszedł w dalszą fazę produkcyjną.
W latach 80. XX wieku, na zlecenie Airtech Canada, był zaangażowany w modyfikację samolotów takich jak De Havilland Canada DHC-2 Beaver oraz DHC-3 Otter. Pod jego kierownictwem samoloty te zostały dostosowane do polskich silników PZL-3S i ASz-62. W 1984 roku zrealizował projekt ultralekkiego samolotu sportowego Airtech Canada „Skylark”. W 1985 roku, w PZL-Okęcie, przedstawił propozycję zmian w samolocie An-2, wstępnie katalogowaną jako An-3M, gdzie sugerował zastosowanie silnika turbośmigłowego.
Rolą Frydrychewicza był również nadzór nad zespołem pracującym nad projektem samolotu szkolnego PZL-130 Orlik, który miał na celu szkolenie pilotów wojskowych. Mimo, że pierwsza wersja z silnikiem tłokowym nie zyskała zainteresowania armii, projekt z elementami współpracy z Airtech Canada doprowadził do wersji turbośmigłowej, która wzbudziła spore zainteresowanie Wojska Polskiego i znalazła swoje miejsce w Szkole Lotniczej w Radomiu w Sadkowie.
W latach 1987-1989 zespół kierowany przez Frydrychewicza pracował nad nowym modelem Wilgi, początkowo nazwanym PZL-105 Wilga 88, później przekształconym w PZL-105 Flaming. Prototyp był oblatany w 1989 roku, jednak z powodu trudności gospodarczych w kraju nie rozpoczęto jego seryjnej produkcji. W 1990 roku Frydrychewicz zorganizował zespół konstrukcyjny, który zrealizował projekt samolotu szturmowego, znanego jako PZL-230 Skorpion. Prace te doprowadziły do powstania makiety, jednak brak wsparcia finansowego ograniczył dalsze działania.
Przez następne lata Frydrychewicz tworzył koncepcje nowych samolotów, w tym:
- PZL-107 Kaczor – przeznaczony do rolnictwa,
- PZL-112 Junior – samolot szkolny (z oblatanym prototypem),
- PZL-140 Orlik 2000 – model dyspozycyjny,
- PZL-140 Gąsior – dla akcji gaśniczych,
- PZL-240 Pelikan – również jako samolot gaśniczy.
Oprócz tego, w jego czasie pracy powstały projekty dotyczące maszyn bezzałogowych, takie jak Wampir 1, Wampir 2, Krogulec oraz HARVE. W 2002 roku przeszedł na emeryturę, lecz nadal pozostawał aktywny jako konstruktor. Wniósł znaczący wkład w prace zespołu Aerodes, gdzie powstały projekty samolotów sportowych AF-129 i Opal-1, a także bezzałogowych urządzeń, takich jak PW-141 Samonit, PW-152, PW-154 Kusy, PW-240 Żmija, oraz ćwiczebny cel powietrzny PW-100.
Życie prywatne
W 1958 roku Andrzej Frydrychewicz zawarł związek małżeński z Marią Barbarą, która z domu nosiła nazwisko Zenker. Para doczekała się dwóch córek oraz syna, co znacząco wzbogaciło ich życie rodzinne.
Ordery i odznaczenia
Andrzej Frydrychewicz, znany ze swojej działalności jako konstruktor, otrzymał szereg prestiżowych odznaczeń, które honorują jego wkład w rozwój kraju.
Wśród wyróżnień, które zostały mu przyznane, znajdują się:
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski,
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
- Złoty Krzyż Zasługi.
Przypisy
- Grzegorzewski 2018 ↓, s. 442.
- Grzegorzewski 2018 ↓, s. 393.
- Grzegorzewski 2018 ↓, s. 46.
- Chyliński, t. 2 2017 ↓, s. 841.
- Mroczek 2016 ↓, s. 365.
- Mroczek 2016 ↓, s. 318-304.
- Mroczek 2016 ↓, s. 257.
- Mroczek 2016 ↓, s. 96.
- Mroczek 2016 ↓, s. 18.
- Mroczek 2016 ↓, s. 41-42.
- Babiejczuk, Grzegorzewski 1974 ↓, s. 86.
- Babiejczuk, Grzegorzewski 1974 ↓, s. 84.
- Polska Technika Lotnicza 2005 ↓, s. 5-6.
- Polska Technika Lotnicza 2004 ↓, s. 20.
- Polska Technika Lotnicza 2004 ↓, s. 19.
Pozostali ludzie w kategorii "Inżynieria i technologie":
Teresa Zielińska (inżynier) | Abraham Stern (wynalazca) | Arseniusz RomanowiczOceń: Andrzej Frydrychewicz